Langs Wierden en Weiden
Het Damespad Groningen loopt door het Hogeland, befaamd om zijn weidse luchten. De route voert ook letterlijk naar de top: de wierden in het oudste cultuurlandschap van Europa!
Het Hogeland
Bergen verzetten
Groningen is plat maar niet zo plat als je denkt. Water en mensen hebben er ‘bergen verzet’. Het water door eeuwenlang slib af te zetten en de mens door er wierden (de Groningse benaming van terpen) en dijken te bouwen.
Het Damespad in de provincie Groningen ligt op het Hogeland. Het Hogeland is één van de zeven regio’s waarin de provincie is verdeeld. Door aanslibbing ligt het gebied twee meter hoger dan de stad Groningen. Van dit hoogteverschil merk je tijdens de wandeling echter niets. Dat Groningen niet plat is merk je wel wanneer je Eenum binnen wandelt.
Wandelinfo
- De route is 16,5 km, en in te korten tot 10,5 km.
- Start- en eindpunt Boerderij De Diek’n te Zeerijp. Meer info op www.dediekn.nl. Hier is ook gelegenheid te overnachten.
- Dichtstbijzijnde NS-station: Loppersum op 4,5 km afstand. Verder met Regio taxi.
- Honden geen bezwaar.
- Horeca bij start- en eindpunt en onderweg.
- Contactpersoon damespadgroningen@gmail.com
Wonen op een vuilnisbelt
In Noord-Groningen liggen de meeste dorpen met hun kern op een wierde. Om zich te beschermen tegen het water bouwde men wierden. Hiervoor werd kweldergrond gebruikt maar ook afval en mest uit de veestal. Meestal lag in het midden van de wierde een vijver, dobbe genoemd, die in drink- en bluswater voorzag. Om de dobbe heen stonden de boerderijen en wat lager aan de ‘ossegang’ of ringweg, de stallen. In de middeleeuwen (vanaf 1000 na Chr.) bouwde men op of vlak naast de plek van de dobbe, een kerk. In de vorige eeuw zijn enkele wierden deels afgegraven omdat de grond heel vruchtbaar was. Daardoor hangt de toren van Eenum nu een meter uit het lood. Aan de afgegraven kanten liggen vaak ijsbaantjes of een voetbalveldje.
Geknotte torens
Kenmerkend voor het Groninger landschap zijn de rode middeleeuwse kerken. Tijdens de wandeling zie je kleine kerken met dikke muren, stevige torens en kleine vensters met ronde bogen (romaanse kerken) maar ook wat grotere kerken met spitse ramen en rankere torens (gotische kerken). Meestal hebben de torens een zadeldak.
Vanaf 1000 na Chr. werden kerken in Groningen met tufsteen uit de Eifel gebouwd. Rond 1170 ontdekte men hoe je van ‘Groningse’ klei stenen kon bakken en vanaf die tijd zijn kerken alleen nog uit baksteen (‘kloostermoppen’) opgetrokken. Eenum heeft één van de oudste bakstenen kerken van Groningen.
In veel kerken ze je allerlei decoratieve patronen in muren en plafonds gemetseld en af en toe ontdek je nog restanten van muurschilderingen, zoals in Zeerijp en Leermens. Vrijwel alle kerkjes zijn nog te bezichtigen, vaak door een sleutel bij een van de buurtbewoners af te halen.
Wierdedorpjes op de route: ’t Zandt – Leermens – Eenum – Zeerijp
Ede Staal
De Groninger streektaalzanger Ede Staal heeft onder meer een lied gezongen over het Hoge Land: Mien Hoogelaand. Iedere Groninger zingt het mee, maar voor import- Groningers is slechts de heimwee en liefde naar zijn geboortegrond te ervaren.
Wandelspeldje Damespad Groningen
Het Groninger wandelspeldje is een speldje met een knipoog. De Groningse vlag wordt gedragen door twee roze wandelvoeten. De roze rondingen die boven de vlag uitsteken blijken verschillend te kunnen worden geïnterpreteerd..
De ontwerpster is Marian van Hulsen, edelsmid in Zeerijp. .
Het organisatiecomité Damespad Groningen
Ruth Harmsen (De Diekn), Marjet Bos (COC) en Rita Zwaan (Damespad.nl)
Wandelgroep De Andere Stappers: Alice Buitenga, Marleen Dohle en Mirjam Oskam.
Op een Damespad wandel je nooit alleen
Lees verder
Foto’s van de voorbereidingen en van de opening kun je vinden in het fotoalbum.
Lees ook meer over de Spraakmakende Vrouwen van Groningen
- 15 Spraakmakende en Bijzondere vrouwen Groningen
- Fotoalbum Groningen
- Impressie van een prachtige dag – 21 aug 2022
Sponsoren en adverteerders maken dit Damespad mogelijk:
De Diek’n, van Wolde advocaten, Aalberts Hout, Curamea, Ingrid Verbeek, Groninger kroon, COC Groningen & Drenthe, Atelier van Hulsen, Gemeente Loppersum, Provincie Groningen