Utrecht, de stad waar je ú tegen zegt.

De historie van Utrecht

Utrecht dankt zijn ontstaan aan de Romeinen, die in de 1e eeuw na Chr. de Rijn tot noordgrens van hun rijk maakten. Een van de Romeinse legerplaatsen lag op een doorwaadbare plaats (een Trecht) dicht bij de splitsing van de Rijn en de Vecht benedenstrooms (Uut) gelegen. En zo krijgt Utrecht haar naam. Het ontstaan is in 1997 nog uitvoerig herdacht.

Rijke stad
Resten van het Romeinse fort liggen deels onder het huidige Domplein. In 1122 verleent de bisschop Utrecht stadsrechten en kort daarop werden stadswallen met een verdedigingsgracht om de stad aangelegd. De stad wordt welvarend en er ontstaat een netwerk van straten binnen de muren. De welgestelden bouwen stenen huizen, wat in die tijd bijzonder was. Dit geeft de stad een voorsprong. Hiernaast het Stadspaleis van de familie Oudaen, dat van 1758 tot 1965 als bejaardenhuis is gebruikt en daarna als horecagelegenheid.
Tot halverwege de 16e eeuw is Utrecht de grootste stad van de Noordelijke Nederlanden. Door het drukkere handelsverkeer moeten de stadsmuren echter worden afgebroken. Rond 1850 zijn behalve de stadsmuren ook de stadspoorten afgebroken. Wat nu nog rest zijn de singels. De wandeling van het Damespad blijft binnen deze singels.

Centrum van macht

Paushuize Utrecht

Utrecht is in de Middeleeuwen het centrum van politieke en religieuze macht. De enige Nederlandse paus Adriaan Florisz Boeijens (1459-1523) is in Utrecht geboren als zoon van een timmerman (..) en krijgt de naam Paus Adrianus VI. Paushuize op de Pausdam 10 herinnert nog aan die tijd. Nu is het de residentie van de Commissaris van de Koning van Utrecht. Rondleiding is mogelijk.

De Domkerk en het verval

Aan de gotische Domkerk is bijna 300 jaar gebouwd (1254 – 1517). Het middenstuk van de kathedraal is in een hevige storm verwoest in 1674. Op die plaats is nu het Domplein.

Domtoren
De Domtoren is de hoogste toren van Nederland: 112 meter, 465 traptreden. De stad Utrecht is een studentenstad en is met 338.949 inwoners (1 januari 2016) de vierde stad van Nederland. Een grote stad, die zijn eigenheid nog niet aan toeristen is verloren.

Beeldenstorm
In 1566 heeft de Beeldenstorm in de Nederlanden gewoed. Tussen 10 augustus en begin oktober 1566 worden in honderden kerken, kapellen, abdijen en kloosters, altaren, beelden en retabels, doopvonten, koorgestoelten, predikstoelen en orgels vernield, kelken vertrapt, schilderijen, kerkelijke gewaden en boeken verscheurd. Ook de Domkerk krijgt er mee te maken. Het vernielde vijftiende-eeuwse Sint-Annaretabel is te zien in de Utrechtse Domkerk. Het is gewijd aan Maria’s moeder Anna, gezeteld op een troon en omringd door verwanten.

In DOM Under daal je af onder het Domplein en ontdek je de overblijfselen van het Romeinse fort en de verhalen van 2000 jaar Domplein. Een aanrader voor ieder die van de geschiedenis houdt.

Kunst in Utrecht

Geen stad heeft zoveel gedichten aan muren en op pleinen als Utrecht. Het meest beeldende gedicht is ongetwijfeld het muurgedicht van Adriaan Roland Holst

Heen en weer geslingerd
Zonder rust of duur
Was ik maar een wingerd,
Had ik maar een muur.

Kleuren van Utrecht
Het rood/wit in het wapen van Utrecht komt van de rode doorgesneden mantel van Sint Maarten. Maarten was de zoon van een Romeins legerofficier. Hij trof een bedelaar die geen kleren meer had, hij was zo begaan dat hij zijn mantel doormidden sneed en hem de helft gaf. Zo werd Sint Maarten de schutspatroon van Utrecht.
Het wandelspeldje van het Damespad Utrecht is tegen deze rood/witte achtergrond geplaatst.

Het Roze leven in Utrecht
De Dom was ook het centrum waar homo’s al eeuwenlang elkaar ontmoet hebben. In de 18^e eeuw ontdekte men dat ‘sodomie’ ook in Nederland voorkwam. De ontmoetingen vonden meestal plaats op openbare plaatsen, zoals urinoirs, parken, pleinen en op de stadswallen. Soms ook in kroegen en herbergen, de zgn ‘lolhuyzen’. De straffen voor homocontacten waren niet mals. In 1730 werd zelfs de doodstraf geëist. Barend Blomsaet en 17 andere mannen werden veroordeeld en gewurgd. Er ontstond een ware klopjacht op mannen die de ‘sodomitische sonde’ begingen. Zeker 75 mannen kregen de doodstraf. Lesbische vrouwen ontsprongen de dans omdat zij meestal binnenshuis verbleven. Lollepotterij zag men niet als een op zichzelf staande misdaad maar in samenhang met prostitutie, drankmisbruik en armoede. Het zogenaamde ‘lolhuys’ is nu onderdeel van het stadhuis (hoek Ganzenmarkt). Bron: Utrechtse Roze Routes, door Wilma de Hoog.

Het Damespad is een begin van het Roze wandelnetwerk in vrijheid!

Het organisatie comité Damespad Utrecht: Marleen Baerveldt, Rita Zwaan en Gon Teunissen nodigt u van harte uit voor deze interessante stadswandeling. Wij hebben hem met veel plezier en zorg samengesteld. Veel wandelplezier .