Spraakmakende dames Zeeland

Beroemde vrouwen van Walcheren

Leergierige dames in Middelburg!

De Elektrieke kus

Het Natuurkundig Genootschap der Dames in Middelburg, dat heeft bestaan van 1785 -1887, was voorzover bekend het eerste natuurwetenschappelijke vereniging voor vrouwen ter wereld.  In het boek de elektrieke kus heeft historica Dorothee Sturkenboom in 2004 de geschiedenis van het genootschap opgetekend.

 

Badhotel Domburg.

Vanaf het eind van de negentiende eeuw is Domburg niet alleen een familiebadplaats maar ook een ontmoetingsplaats voor kunstenaars en kunstenaressen. Zij inspireerden elkaar en er ontstonden romances. Lees hier meer over de beroemde vrouwen van Walcheren!

Twee Middelburgse dames ( Marie Tak van Poortvliet en Jacoba van Heemskerk) gaan voor het eerst ‘zeebaden’ in Scheveningen en vatten het plan op om dit ook in Domburg mogelijk te maken.  Aldus geschiedde in 1834. Met de komst van dokter Mezger in 1887 kwamen ook de rijken van Europa naar Domburg om zich door Mezger te laten behandelen. Onder hen bevond zich ook Elisabeth von Wied, haar schrijfster pseudoniem was Carmen Sylva, de latere koningin van Roemenië. In het kielzog van de adel komen ook kunstenaars (o.a. Jan en Charley Toorop, Piet Mondriaan, Mies Elout-Drabbe ) naar Domburg. Het zijn de glorie jaren van het Badhotel. Het Badhotel staat nu  te vergaan in de duinen, maar er is intussen wel een nieuw Badhotel  gebouwd. 

 De schildersgroep van Domburg.

De schilders van de Domburgse groep waren in hun tijd baanbrekend. Zij werden geïnspireerd door het Zeeuwse licht. Het atelier van Mies Elout – Drabbe, Weststraat 24 te Domburg is te bezichtigen.

Maria Tak verkocht oude meesters uit haar familiebezit voor nieuwe meesters. Hieruit is het Museum Tak van Poortvliet ontstaan. Ook de fotografe Eva Besnyö heeft lange tijd in deze omgeving gewoond en gewerkt.

 Mies Elout-Drabbe (1875-1965), schilderes

De schilderes Mies Elout-Drabbe stond sterk onder invloed van haar vriend en leermeester Jan Toorop. De familie Drabbe vestigde zich permanent te Domburg in 1895, waar Mies trouwde met Paul Elout, directeur van de Domburgsche Zeebadinrichting. In de jaren 1911- 1920 nam zij ieder jaar deel aan de zomerexposities in Domburg.

Charley Toorop (1891-1955), schilderes

Charley was de dochter van Jan Toorop. In 1911 exposeerde zij met Piet Mondriaan en Jacoba van Heemskerck in het oude tentoonstellingsgebouw bij de duinen. Jarenlang deed zij mee aan de Domburgse Zomerexposities. Zij trouwde met Henk Fernhout. Na de scheiding (1917) ging Charley met haar drie kinderen haar eigen weg. De opvoeding van haar kinderen liet zij voornamelijk aan anderen over, want zij ging voor de schilderkunst.

Eva Besnyö (1910-2003), fotografe

De wereldberoemde fotografe van Hongaarse afkomst heeft lange tijd op Walcheren gewerkt en gewoond

Nettie Nijhoff Wind (1897-1971), beeldend kunstenaar

Nettie schreef onder het pseudoniem A.H. Nijhoff, waardoor gesuggereerd werd dat de auteur een man was. De ik-figuur in Twee meisjes en ik was een medicus. Dat gaf veel stof tot speculatie bij de lezers. In een ander boek (Olivia) komt ook de liefde tussen vrouwen ter sprake en dat zorgde destijds voor veel opschudding. 
Nettie trouwde op haar 19e jaar (1916) met dichter Martinus Nijhoff en in datzelfde jaar kregen zij een zoon: Wouter Stephan (Faan). Niet lang daarna vertrok Nettie met haar zoontje naar Parijs en later naar Italië. Met de Italiaanse Maria Tesi beheerde Nettie een pension – maar na 7 jaar overleed Maria bij een autorally in de Sahara. Vanaf 1930 trok zij op met beeldend kunstenaar Marlow Moss. In 1953 overleed haar ex-man Martinus Nijhoff. Nettie erfde van hem Huize Antoinette in Biggekerke (Valkenisse). Gebouwd in 1930 (dit huis staat er nog maar heeft een andere naam.) In Biggekerke bracht Nettie haar laatste jaren door. Nettie was een opvallende vrouw, groot, gepassioneerd, vechtend voor onafhankelijkheid en rechtvaardigheid.

Marlow Moss (1890-1958), beeldend kunstenaar

Engelse beeldend kunstenaar Marlow Moss was de vriendin van Nettie Nijhoff. Zij maakte o.a. de grafsteen voor Nettie Nijhoff-Wind. De steen is te vinden op de begraafplaats in Biggekerke (nummer 415).

Betje Wolff (1738-1804) en Aagje Deken (1741-1804), schrijfsters

Betje Bekker is afkomstig uit Vlissingen en trouwde dominee Wolff. Aagje en Betje woonden samen sinds de dood van dominee Wolff in 1777 o.m. in De Rijp. Zij schreven samen o.a. de brievenroman Sara Burgerhart. Betje kreeg vaak jonge vrouwen en meisjes op bezoek, om hen met raad en daad bij te staan (in de liefde, het leven, het schrijven…) Niet Aagje Deken maar Coosje Busken zou de grote liefde geweest zijn van Betje. Bij hen woonde een pleegkind. Hoeveel harten Betje gebroken heeft is niet bekend, maar gesuggereerd wordt: veel. Aagje zou dit goedmoedig hebben waargenomen. Geen van die contacten houdt echter stand en Aagje en Betje blijven tot op het laatst van hun leven samen en overlijden 9 dagen na elkaar in 1804.

Henriëtte van der Meij

De eerste vrouwelijke dagbladjournaliste in Zeeland.

Lize van den Broecke (1868-1932)

Een sociaal bewogen, modern voor die tijd, tegen de stroom in gaand en onafhankelijk. Dat was Lize van den Broecke. De Zeeuwse Damespadwandeling loopt langs het terrein van het voormalige Zeehospitium Zonneveld te Domburg, een herstellingsoord voor het aansterken van zwakke kinderen. Het was ook in gebruik als sanatorium voor kinderen die aan Tuberculose leden. 
Lize van den Broecke stichtte Zonneveld met de erfenis van haar moeder. Kocht panden aan, bouwde en verbouwde, financierde,  liet waterleiding en elektra aanleggen in de duinen. Runde haar eigen opleiding voor de kinderverzorgsters. Zij zorgde er voor dat na haar dood voldoende exploitatiekapitaal was en droeg op tijd de verantwoordelijkheid aan een bekwame vrouw over. Kortom Lize was een eigenzinnige dame, immer omringd door vrouwen, die tegen de stroom in veel goeds hebben gedaan voor de kinderen in hun tijd.