Ladies Day 2014 zondag

 

Welkom

Als iedereen iedereen begroet heeft, de laatste nieuwtjes zijn uitgewisseld, een Damespadwandelspeldje NH  heeft gekocht of het nieuwe Damespaddasje in z’n bezit heeft kan Rita deze dag officieel openen. Rita: “Een speciaal welkom voor fietsclub Stuurloos, de wandelgroep LaFemme en voor Nea, coördinator van het Friese Damespad en Marianne Damespad Gelderland. Top dat jullie er zijn. Het Thema van vandaag is Enkhuizen, da’s niet verkeerd. Dit is Westfries voor gaaaaf, geweeeeldig, cool , fantaaaastisch, toppie en te gek! Die Westfriezen reageren hier, net als het weer, altijd een beetje onderkoeld. Het is maar dat je het weet.

Het is vandaag geen rokjesdag maar dasjesdag. Nu het Damespad Overijssel in de maak is kan de Stichting Damespad.nl wat extra financiële armslag best gebruiken en daarom een beroep op alle vriendinnen om zoveel mogelijk vriendinnen met fleurige dasjes te versieren. Origineler cadeautje is niet denkbaar (meer informatie elders op de website).

 

Met een plaatsnamenpuzzeltje voor onderweg voor het geval het gesprek even  niet wil vlotten wordt het tijd om Enkhuizen en West-Friesland te gaan verkennen. Ga er voor en geniet ervan!  Rita Zwaan, Stichting Damespad.nl

 De wandeling

Een twaalftal vrouwen gaan met Ineke voor de wandeling van 17 km. Het is een warme dag, maar in de schaduw van de eeuwenoude bomen is het goed wandelen. Via het oude  Snouck van Loosenpark, een sociaal woningbouwproject uit 1897 gaan we de vestingwallen op. De twee “Bomen” (waterpoorten) uit 1590 zijn onderdelen van de verdedigingswerken van Enkhuizen. We laten de stad achter ons en trekken de polder in. Heel veel slootjes en bruggetjes verder komen we aan op het Archeologisch pad. Tijd voor een plaatsnamenpuzzeltje: ” Is ze het wel of is ze het niet? Yes ze is t”. Het Streekbospaviljoen IJgenweis verleidt ons voor een relaxte pauze. Via het Broekerhavenpadje komen we aan bij de NS Florahalte, het eindpunt van de korte route, maar niemand wil instappen. We laten ons overhalen bij de Overhaal in Broekerhaven en via de IJsselmeerdijk zijn we ruim binnen de tijd terug in Enkhuizen.  Allemaal getrainde wandelaars vandaag.

PS Was het de warmte of de emoties waardoor alle foto’s onscherp zijn geworden?  Met deze plaatjes moeten we de herinnering levendig houden.

Fietstocht

Allemaal goed ingesmeerd en water onder handbereik? Zit mijn dasje goed?  Dan kunnen we gaan. Lisette en Marion van de vrouwenfietsclub Stuurloos hebben een karakteristieke fietstocht uitgezet. Over de dijken en door de polders, langs oude boerderijen en met schapen als publiek. Kortom, een dijk van een fietsroute. De 10 fietsers worden uitgezwaaid.

Er zijn twee fietsafstanden: 8 sportieve vrouwen kiezen de lange en 2 vrouwen gaan voor de korte route. Maar dit beeld is een beetje vertekend…. Met de opkomst van fietsen met elektrische  ondersteuning (Ja zeker, ook bij Stuurloos) zijn de gebruikelijke korte en lange afstandfietsers door elkaar gegooid. Het is nu meer de vraag Fietsroute met of zonder fietsondersteuning. De fietsvrouw met de echte fietsbenen kiest natuurlijk voor de lange afstand zonder trapondersteuning. Jawel, ze zijn er nog.

De Westfriese Omringdijk

Voor een groot deel gaat de route over de Westfriese Omringdijk. Voor bewoning waren de veenmoerassen in West-Friesland ongeschikt. Rond 1300 bouwde men de Westfriese Omringdijk. De 126 km lange dijk, die Westfriesland beschermde tegen de Zuiderzee, is inmiddels tot cultureel erfgoed bestempeld. Het stoomtreintje tussen Hoorn en Medemblik hoort ook tot het cultureel erfgoed.

 

 De stadswandeling in 25 stappen


Voorgeschiedenis: De VOC tijd (van 1600 – 1800) heeft Enkhuizen beroemd gemaakt, maar de visserij op de Oostzee maakte Enkhuizen rijk. Rond 1625 was Enkhuizen met 22.000 inwoners één van de vier grote steden van Holland en Amsterdam was kleiner. Helaas voor Enkhuizen verhuisden de kooplieden in de tweede helft van de Gouden Eeuw naar Amsterdam en nam de bevolking vervolgens dramatisch af, tot 5000 inwoners rond 1850. Nu zijn er weer ca 18.270 inwoners maar die wonen dan wel in een veel grotere stad.  De stad Enkhuizen bestaat vooral uit (gedempte) slootjes.

Blij met rijke vrouwen zonder kinderen

Margaretha Snouck van Loosen: Je kunt op vele manieren beroemd worden maar Margaretha Maria Snouck van Loosen is vooral bekend geworden vanwege haar nalatenschap. De ouders van Margaretha zijn rijk geworden door de VOC en de WIC.   Margaretha stierf ongehuwd en kinderloos. Uit haar nalatenschap werd een park, een ziekenhuis, (Snouck van Loosen ziekenhuis), een kerk annex naai/breischool, ter ontwikkeling van de Enkhuizer meisjes en een Oude Damesverzorgingshuis gesticht. Op de gevelsteen staat de wijsheid dat tevredenheid boven rijkdom gaat.
Jo Gramberg en de huishoudster: Woonhuis van Jo Gramberg en Mien Vlasveld. Mien was de dochter van de gemeente secretaris in Enkhuizen (lerares Duits) en Jo Gramberg, een begaafd vioollerares die een prominente rol speelde in het muziekleven in Enkhuizen in de 20e eeuw. In Enkhuizen werd altijd gesproken over Jo Gramberg en haar huishoudster. Mien overleed in 1992. Toen ook Jo overleed (1999) werd een tweede identieke grafsteen geplaatst. Het bleek hun coming out te zijn. Hun gezamenlijk woning (Venedie nr.12) werd aan Stadsherstel Enkhuizen nagelaten. Fotomomentje:   Op de trap van het ouderlijk huis van Margaretha, het voormalig Oude Damesverzorgingstehuis voor fatsoenlijke vrouwen…..  In dit huis werd na haar overlijden in 1885 een tehuis voor alleenstaande oudere dames uit de “fatsoenlijke stand” geopend worden. Dit heeft tot 1995 als zodanig gefunctioneerd.  (Dijk 34-35). Wij vinden onszelf ook tot de fatsoenlijke stand behoren en gaan hier met elkaar op de foto.

Het Spui en de Bocht 

De straatnaamgeving is in Enkhuizen is eenvoudig gehouden. Een bocht in de weg heet De Bocht, bij Het Spui wordt gespuit en op De Dijk ben je op de dijk en als je langs De Hel en het Vagevuur gaat dan loopt het niet goed met je af. De Drommedaris staat momenteel in de steigers. De twee ankers duiden op een buitgemaakt schip. Hier een prachtig zicht op het Spui, het Venetië van Enkhuizen. Dit is de plek waar alle bruidjes zich laten vereeuwigen.  In het Spuihuisje op de Zuiderhavendijk is tegenwoordig het Flessenscheepjesmuseum ondergebracht. Het museumpje is een geliefde plek voor toeristen en de beheerder wil er graag over vertellen. Zelfs koning Willem-Alexander en koningin Màxima brachten hier een bezoekje. Het bijzondere putdeksel is een aandenken van deze gebeurtenis. De Bocht aan kop van de Zuiderhavendijk is een deel van de Omringdijk. Rita deelt Enkhuizer Jodenkoeken uit omdat haar opa op deze plek zijn bakkerij is begonnen (oma verkocht hier  brood en snoep).  De bakkerij ging later op in de Enkhuizer Banket- en beschuitfabriek. De Enkhuizer Jodenkoeken zitten nog immer in het assortiment. Lunchen bij de Mastenbar. Na de lunch zullen 10 vrouwen de stadswandeling per boot vervolgen.

Met een afgeslankte groep gaan we verder. Via de Zuiderkerk met Zuidertoren en het Waaggebouw komen we op de plek waar Dorothee naar de pomp is gelopen. Rita laat haar ouderlijk huis zien. Het is ook de plek waar bijna 2 jaar een Joods echtpaar ondergedoken is geweest. De monumentale Westerkerk en houten klokkentoren in de Westerstraat, de hoofdstraat,  zijn imponerend voor zo’n kleine stad.

Uiteindelijk komen we aan bij de Oude Gracht. Binnen deze binnengrachtengordel woonden destijds de 22.000 Enkhuizen.  Op een verborgen terrasje in de schaduw is het tijd voor iets lekkers. Via de vestingwallen van Groot-Enkhuizen gaan we tenslotte naar de begraafplaats. Hier leggen we als eerbetoon een gouden roosje bij het graf van Jo en Mien, namens de vrouwen van het Damespad. Bedankt voor jullie voorbeeld om je eigen weg te gaan en je hart te volgen.

Vaartocht door de grachten van Enkhuizen

 

Napraten

Als iedereen weer terug is in het Stationscafé is het tijd voor de slotborrel en de verhalen.  Er is niemand verdronken tijdens het varen. Niemand verdwaalde bij de stadswandeling. De fietsers hebben windje mee gehad en half West-Friesland rondgefietst en kwamen toch nog veel te laat terug, de vrouwen van de lange wandeling zijn allemaal over de brug gekomen en dat keer op keer op keer.

Ineke bedankt tenslotte iedereen  die meegeholpen heeft er een topdag van te maken. Hoe zat het nou met dat stedenpuzzeltje? We komen tot de conclusie dat de kennis van de topografie in deze groep uitstekend is. En dat allemaal zonder de hulp van Ipad en Google. Maar Knokke ligt toch echt in België.  Iedereen is geslaagd.

De organisatie krijgt een klein dwars boekje als dank, want een beetje dwarsliggen maakt het leven net even spannender.  Laten we hopen dat wij volgende jaar elkaar weer in alle vrolijkheid en gezondheid zullen treffen.  Allen een goede thuisreis toegewenst en tot de volgende keer op dezelfde tijd maar op een andere plaats.  Waar dat zal zijn, blijft nog even onder het dasje. Wij houden contact.
Velen blijven nog even gezellig eten. Het buffet is uitstekend en een ijsje gaat er altijd in. Wat een mooie afsluiting van deze onvergetelijke dag.

Agatha, Greet, Ineke en Rita

Met dank aan de fotografen Agatha, Marijke, Nicole, Lisette, Ineke, Gerda en Rita